صدیقه گلیپور ، مینا نظریکمال : هرچند هیچ راه درست یا غلطی برای سوگواری وجود ندارد اما به کمک یکسری مهارتها میتوان به شیوهای کارآمدتر با فقدان کنار آمد. سوگواری تجربهای بسیار فردی است. اینکه چقدر غصه میخورید، بستگی به عوامل زیادی دارد.
از جمله نوع شخصیت و سبک مقابله، تجربه زندگی، ایمان و اینکه چقدر این فقدان برای شما مهم است. فرایند سوگ بهطور اجتنابناپذیری طول میکشد و بهتدریج بهبود مییابد؛ نمیتواند اجباری یا شتابزده باشد و جدول زمانی واحدی برای آن وجود ندارد. صبور باشید و اجازه دهید فرایند سوگ بهطور طبیعی آشکار شود و مسیر خود را ادامه دهد.
سوگ واکنش طبیعی به ازدستدادن است. این احساس برای زمانی است که چیزی یا فردی را که دوست دارید از دست میدهید. ممکن است انواع احساسات دشوار و غیرمنتظرهای را از قبیل شوک یا خشم ناباوری مرگ عزیز، احساس گناه و ناراحتی عمیق را تجربه کنید.
درد ناشی از سوگ میتواند سلامت جسمی شما را مختل کند و خوابیدن، خوردن یا حتی فکرکردن شما را دشوار کند. کنارآمدن با ازدستدادن کسی که دوستش دارید یکی از بزرگترین چالشهای زندگی شماست. پس در مورد اینکه چه احساسی دارید، احساس شرمندگی نکنید.
روشهای درستی برای سازگاری با این درد وجود دارد که میتواند ناراحتی را تسکین داده و کمک کند با فقدان پیشآمده کنار آمده، معنای جدیدی برای زندگی پیدا کرده و به مسیر زندگی خود ادامه دهید.
همزیستی تکنولوژی، انسان و کووید 19
چگونگی کنارآمدن با فرایند سوگ:
برای درمان واقعی، لازم است که با سوگ خود روبهرو شوید و بهطور فعال با آن کنار بیایید. گریهکردن به این معنی نیست که شما فرد ضعیفی هستید. لازم نیست با قراردادن خود در یک جبهه شجاعانه از خانواده و دوستان خود محافظت کنید. بلکه، نشاندادن احساسات واقعی میتواند به شما و آنها کمک کند.
در این میان گریهکردن یک واکنش طبیعی به ناراحتی است اما تنها پاسخ موجود به درد نیست، کسانی که گریه نمیکنند ممکن است درد را همانند دیگران احساس کنند؛ اما آنها ممکن است روشهای دیگری برای نشاندادن سوگ و اندوه خود داشته باشند.
در دوران سوگ از حمایت دیگران بهرهمند شوید: درد سوگ اغلب میتواند باعث شود بخواهید از دیگران کنارهگیری کرده و در پوسته خود عقبنشینی کنید. اما داشتن حمایت از افراد حامی برای التیام سوگ ضروری است. حتی اگر در شرایط عادی راحت نیستید در مورد احساسات خود صحبت کنید، ضروری است هنگام سوگواری ابراز احساسات کنید.
این بدان معنا نیست که هربار که با دوستان و خانواده تعامل دارید، بایستی درمورد احساس خود صحبت کنید. بلکه به این معناست که در کنار افرادی بمانید که به شما اهمیت میدهند. حتی اگر به قویبودن و خودکفابودن خود افتخار میکنید، اکنون زمان آن رسیده تا به افرادی که به شما اهمیت میدهند متکی باشید.
غالبا مردم میخواهند کمک کنند، اما نمیدانند چگونه، بنابراین به آنها بگویید چه چیزی نیاز دارید: شانهای برای گریهکردن، کمک برای برنامهریزی مراسم تشییع جنازه یا فقط کسی که بتوانید با او معاشرت کنید. اگر احساس میکنید کسی را ندارید تا مرتبا با او ارتباط برقرار کنید، نگران نباشید؛ هرگز برای ایجاد دوستی جدید دیر نیست!
بپذیرید که بسیاری از افراد هنگام تلاش برای دلجویی از شخصی که غمگین است، احساس ناخوشایندی میکنند. آنها ممکن است درمورد اینکه چگونه شما را دلداری دهند و در آخر حرفهای اشتباه بزنند یا انجام دهند، احساس عدم اطمینان کنند.
به گروههای حمایتی بپیوندید:
سوگ میتواند احساس عمیق تنهایی را در شما ایجاد کند، حتی وقتی عزیزانتان را در اطراف داشته باشید! بهاشتراکگذاشتن غم و اندوه خود با دیگرانی که تجربه درد فقدان مشابهی دارند، میتواند کمککننده باشد.
برای یافتن چنین گروهی با مراکز درمانی و کلینیکهای خصوصی تماس بگیرید یا با درمانگر یا مشاور سوگ صحبت کنید. درمانگر باتجربه میتواند به شما کمک کند تا احساسات شدید را پشت سر گذاشته و از موانع سوگواری عبور کنید.
برای بهبودی، بایستی درد را تصدیق کنید. تلاش برای جلوگیری از تجربه احساس غم و اندوه فقط باعث طولانیشدن روند سوگواری میشود.
غم حلنشده میتواند منجر به عوارضی مانند افسردگی، اضطراب، سوءمصرف مواد و مشکلات سلامتی شود. احساسات خود را به روشی ملموس یا خلاقانه ابراز کنید.
در مورد سوگ خود در یک دفتر بنویسید. اگر عزیزی را از دست دادهاید، نامهای بنویسید و چیزهایی را بگویید که هیچوقت بیان نکرده بودید. یک دفترچه یادداشت یا آلبوم عکس برای بزرگداشت مرحوم بسازید؛ یا درگیر هدف یا سازمانی شوید که برای او مهم بودند. سعی کنید سرگرمیها و علایق خود را حفظ کنید.
بدون خجالت و قضاوت خود، اجازه دهید هرچه را احساس میکنید، ابراز کنید. اشکالی ندارد که عصبانی باشید، فریاد بزنید، گریه کنید؛ همچنین خندیدن، یافتن لحظات شادی و رهاکردن وقتی که آماده هستید، اشکالی ندارد. از قبل برای عوامل محرک سوگ برنامهریزی کنید. سالگردها، تعطیلات و نقاط عطف میتوانند خاطرات و احساسات را بیدار کنند.
برای ازبینبردن درد سوگ یا بالابردن روحیه مصنوعی، از الکل یا مواد مخدر استفاده نکنید. در راه کنارآمدن با فقدان، از ایمان و باورهای مذهبی خود آرامش بگیرید و در صورت لزوم با یکی از اعضای روحانی یا دیگر افراد جامعه مذهبی خود صحبت کنید.
آیا داروهای ضد افسردگی میتواند به سوگ کرونا کمک کند؟
در سوگ طبیعی لزوما استفاده از داروهای ضد افسردگی توصیه نمیشود. گرچه دارو ممکن است برخی از علائم سوگ را تسکین دهد اما نمیتواند علت آن را از بین ببرد. همچنین با بیحسکردن دردی که باید درنهایت تجربه شود، داروهای ضدافسردگی روند عزاداری را به تأخیر میاندازد. درعوض، اقدامات دیگری نیز وجود دارد که میتوانید برای مقابله با افسردگی و بازیابی احساس شادی در زندگی انجام دهید.
چهموقع برای سوگ به دنبال کمک حرفهای باشید؟ اگر علائم سوگ پیچیده یا افسردگی بالینی را تجربه کردید، بلافاصله با متخصص سلامت روان صحبت کنید.
سوگ و افسردگی درماننشده میتواند منجر به آسیب عاطفی قابل توجه، مشکلات سلامتی تهدیدکننده زندگی و حتی خودکشی شود. در موارد زیر با متخصص روانشناس صحبت کنید:
1- احساس کنید زندگی ارزش زندگیکردن را ندارد.
2- ای کاش با کسی که محبوب تو بوده است تو نیز مرده بودی.
3- خود را به خاطر ازدستدادن یا عدم موفقیت در جلوگیری از آن سرزنش کنید.
4- بیش از چند هفته احساس بیحسی و قطع ارتباط با دیگران را داشته باشید.
5- از زمان ازدستدادن عزیز خود به سختی به دیگران اعتماد کنید.
6- قادر به انجام فعالیتهای روزمره عادی خود نباشید.
منبع: شرق