قاتل بروس لی که بود؟! نگاهی به زندگی بازیگر و رزمی کار معروف

وقت صبح- لی جن فان مشهور به بروس لی، رزمی‌کار حرفه‌ای، بازیگر، کارگردان فیلم و فیلسوف هنگ کنگی- آمریکایی در تاریخ ۲۷ نوامبر ۱۹۴۰ در محلهٔ چینی‌های سان فرانسیسکو در کالیفرنیا به دنیا آمد.

او نظریه‌پرداز و بنیان‌گذار سبک رزمی جیت کان دو با تلفیقی از چند سبک رزمی دیگر بود که اغلب به عنوان هموارکننده راه برای هنرهای رزمی ترکیبی شناخته می‌شود.

چندی پس از تولد بروس لی، والدینش به هنگ کنگ برگشتند. او در هنگ کنگ بزرگ شد و در ۱۸ سالگی دوباره برای تحصیل در دانشگاه به سان فرانسیسکو بازگشت.

فیلم‌های رزمی که او در سینمای هالیوود و سینمای هنگ کنگ بازی کرد موجب ارتقای سطح فیلم‌های رزمی هنگ کنگ شد و تحسین عامه را برانگیخت و موجی از علاقه‌مندی به فیلم‌های هنرهای رزمی چینی (ووشو) را در جهان غرب به وجود آورد.

اولین آشنایی بروس با هنرهای رزمی توسط پدرش - لی هوئی-چوئن- صورت گرفت. او در ابتدا مهارت‌های پایه‌ای در سبک تای چی را از پدرش فرا گرفت.

استاد بروس لی یعنی ایپ من، همکار و دوست پدر او بود. بروس از سن ۱۳ تا ۱۸ سالگی تحت تعلیم استاد هنگ کنگی خود بود.

بروس همچنین بوکس غربی را یاد گرفت و مسابقهٔ فینال قهرمانی بوکس سال ۱۹۵۸ را با ناک‌اوت کردن «گری الم» که قهرمان سه بارهٔ مسابقات بود، در راند سوم به پایان رساند.

بروس لی در ۱۸ سالگی به منظور فرار از تبهکاران و تنها با ۱۰۰ دلار با کشتی وارد آمریکا شد و با کمک رئیس رستورانی که در آن کار می‌کرد در مدرسهٔ فنی ادیسون ثبت نام کرد.

سپس با پیشنهاد مشاور خود به تحصیل در رشتهٔ فلسفه مشغول گردید.

او در ابتدای ورودش به آمریکا و برای تأمین هزینهٔ تحصیلش ناگزیر در رستوران کار می‌کرد. سپس به کار پخش روزنامه در سطح شهر پرداخت و شب‌ها نیز مشغول درس خواندن بود تا بتواند در دانشگاه واشینگتن قبول شود.

بروس لی آموزش هنرهای رزمی در آمریکا را از سال ۱۹۶۰ شروع کرد. بروس لی بعد از آموزش تصمیم به شرکت در مسابقات کاراته و نشان دادن توانایی‌های خود در هنرهای رزمی گرفت.

بدین منظور در سال ۱۹۶۴ در سالن ورزشی لانگ بیچ با اجرای چند حرکت نمایشی با سرعت و قدرتی خیره‌کننده نامش بر سر زبان‌ها افتاد.

بعد از نمایش لانگ بیچ یک کارگردان که اتفاقاً در سالن حضور داشت به ملاقات بروس لی رفت و از وی خواست در سریال «زنبور سبز (۱۹۶۶)» به ایفای نقش بپردازد و بروس هم پذیرفت و این مقدمه‌ای شد برای ورود بروس لی به سینما. البته بروس لی در کودکی نیز در چند فیلم ایفای نقش کرده بود چون پدر او بازیگری هنگ کنگی بود.

بروس لی بعد از بازی در چند سریال و فیلم سینمایی مانند سریال زنبور سبز، فیلم سینمایی مارلو، مجموعه تلویزیونی لانگ استریت و… در آمریکا تصمیم گرفت به هنگ گنگ بازگردد و برای هم میهنانش نیز چند فیلم بازی کند.

او به ایفای نقش در فیلم‌های رئیس بزرگ و ضربه نهایی به کارگردانی «لو وی» کارگردان معروف چینی پرداخت که این فیلم‌ها رکورد فروش تمامی فیلم‌های هنگ کنگی را شکست.

بعد از این فیلم‌ها همه به این نتیجه رسیدند که بدون شک بروس لی برترین رزمی کار دنیاست. سپس بروس لی تصمیم گرفت خود فیلم بسازد. بدین منظور در سال ۱۹۷۲ شرکت فیلمسازی خود را به نام «شرکت فیلمسازی کنکورد» دایر کرد و خود کارگردانی فیلم «راه اژدها» یا «بازگشت اژدها» را به عهده گرفت.

این فیلم در هنگ کنگ مجدداً رکورد فروش فیلم‌های قبلی بروس را شکست.

در این دوران بروس لی با موج پیشنهادهای شرکت‌های فیلم‌سازی مواجه گشت و وی در چهارمین فیلم معروف خود «بازی مرگ» به ایفای نقش پرداخت. اما بعد از موفقیت بروس لی در هنگ کنگ، هالیوود به سراغ بروس لی آمد. کمپانی برادران وارنر از او در خواست کرد که در فیلم «اژدها وارد می‌شود (۱۹۷۳)» به ایفای نقش بپردازد. به همین دلیل بروس لی «بازی مرگ» را رها کرده و در «اژدها وارد می‌شود» که اولین فیلم جهانی وی به‌شمار می‌رفت به ایفای نقش پرداخت.

در سال ۱۹۷۰ بروس لی به دلیل تمرینات سنگین به بیماری فتق دیسک بین‌مهره‌ای دچار می‌شود. پزشک او را از ادامهٔ ورزش منع کرده بود اما او با تزریق موضعی کورتیزون درد ناشی از این بیماری را کنترل می‌کرد.

بروس دو ماه قبل از مرگ و در هنگام انجام کار دوبله برخی دیالوگ‌های فیلم اژدها وارد می‌شود در استودیو گلدن هاروست واقع در هنگ کنگ دچار سردرد و سپس تشنج می‌شود. پزشکان مشکل او را تجمع بیش از حد آب در فضای داخل سلولی یا خارج سلولی در مغز (اِدِمِ مغزی) تشخیص می‌دهند. در روز مرگ بروس لی نیز همین علائم مجدد بر او تکرار می‌شود.

تیم محققان دلیل مرگ بروس لی ناشی از ادم مغزی را مبتلا شدن به هیپوناترمی (کاهش سطح خونی یون سدیم در بدن) دانسته‌اند. اگر مصرف بیش از حد آب با دفع آب از طریق ادرار مطابقت نداشته باشد، می‌تواند منجر به هیپوناترمی، ادم مغزی و مرگ در عرض چند ساعت شود. تیم محققان اضافه می‌کنند که بروس لی در معرض عوامل مختلفی مانند مصرف الکل، ماری جوانا، میزان بالای ورزش، دارو‌های ضد تشنج، استروئیدها، دیورتیک ها و دارو‌های ضد التهابی بوده که همگی می‌توانند منجر به افزایش مصرف آب شوند و همه این موارد منجر به ادم مغزی کشنده شود.

بروس لی در ۳۲ سالگی در تاریخ ۲۰ ژوئیهٔ ۱۹۷۳ در هنگ کنگ درگذشت و در سیاتل آمریکا دفن شد.

امیر سوداگری