عنصر لیتیوم دریاچه ارومیه؛ ماجرا چیست؟

به گزارش وقت صبح، شهنام اشتری مدیرکل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگاران اظهار کرد: در روزهای گذشته انتشار تصاویری از برداشت نمک از بستر دریاچه ارومیه، سبب شده تا عده‌ای در فضای مجازی این برداشت‌ها را مربوط به لیتیوم و یا سایر عناصر ارزشمند بدانند.

وی ادامه داد: به دنبال انتشار مطالب کذب و شایعات در فضای مجازی، مبنی بر اینکه املاح و مواد معدنی به غیر از نمک خشک برداشت می‌شود، ضمن تکذیب این موضوع به استحضار مردم عزیز کشورمان می‌رسانم، طبق روال سال‌های گذشته از بستر دریاچه ارومیه برداشت نمک خشک با مجوز سازمان صنعت معدن و تجارت و موافقت سازمان حفاظت محیط زیست و با نظارت مستمر انجام می‌شود.

وی با تکذیب خبر برداشت لیتیوم و سایر املاح موجود از بستر دریاچه ارومیه افزود: رو به خشکی رفتن دریاچه ارومیه هیچ ربطی به وجود یا عدم وجود منابع لیتیوم در آن ندارد، بلکه این مشکل ناشی از استفاده ناپایدار از منابع آبی حوضه آب‌ریز دریاچه ارومیه و تغییرات اقلیمی می باشد.

عنصر لیتیوم چیست و چگونه کشف شد؟

لیتیوم عنصر سوم جدول تناوبی ما می باشد و جزو آن دسته از فلزاتی می باشد که به آنها عنوان قلیایی بودن می دهند. همانطور که می‌دانید همه عنصر هایی که در جدول تناوبی قرار گرفته اند دارای ویژگی ها و خواص مختلف اند. علاوه بر ویژگی و خواص مختلف دارای نشانه ها و یا نماد های شیمیایی مختلفی هم هستند. برای مثال نماد شیمیایی و یا نشانه شیمیایی عنصر پرکاربرد و مهم لیتیوم Li می باشد. 

نام عنصر لیتیوم  خود یونانی می باشد و از کلمه ی یونانی lithos گرفته شده است. این کلمه به معنی سنگ است. نماد شیمیایی و یا نشانه ی شیمیایی عنصر لیتیوم در جدول تناوبی نیز li می باشد. رنگ این عنصر قلیایی به رنگ نقره ای و سفید می باشد. این فلز قلیایی همچنین بسیار نرم است.

این فلز یعنی فلز لیتیوم همان طور که می دانید مانند هر نوع فلز ید و ان باید بگوییم که  این فلز اولین بار در سال 19 میلادی  توسط یک شیمیدان بزرگ کشف شده است. این شیمیدان بزرگ برزیلی بوده  و در یک معدن بزرگی از فلزات آن را کشف کرده است. فلز لیتیوم حتی تا یک قرن بعد تر  به صورت گسترده و جدی مورد استفاده قرار گرفت چون ویژگیهای آن به طور کامل کشف نشده بودند اما با گذشت زمان که با خاصیت ها ویژگی های آن آشنایی پیدا کردند از این فلز قلیایی پر کاربرد استفاده های بسیار زیادی کردند.

ویژگی های فلز لیتیوم چیست؟

لیتیوم جزو آن دسته از عنصرهای جدول تناوبی و همچنین جزو آن دسته از فلز های قلیایی میباشد که از ویژگی های جالب و مهمی برخوردار است. یکی از ان ها این است که این فلز یا به عبارتی دیگر این  فلز قلیایی با آب بسیار سریع واکنش می دهد و دلیل این که در زیر روغن نگه داری میشود هم همین است.  چرا که قدرت واکنش دهی لیتم با آب آنقدر سریع می باشد که  سریعا واکنش می دهند  و به اکسید تبدیل می شوند.

از ویژگی های جالب و خارق العاده ای که در ارتباط با این عنصر و یا این فلز قلیایی وجود دارد این است که  این عنصر یک قدرت خارق العاده در ارتباط با هدایت کردن جریان های الکتریکی دارد. و یا به عبارت دیگر می توان گفت که  این فلز قلیایی را می توان به عنوان یک  هادی که فعالیتی قابل قبول در ارتباط با جریان های الکتریکی دارند دانست و در این زمینه فعالیتی چشم گیر دارد. از ویژگی های دیگری که در ارتباط با این عنصر می توان بیان کرد نیز این است که  از آن جایی که  عنصری سبک است و یا به عبارتی می توان گفت که این فلز قلیایی جزو سبک ترین فلز های جدول دوره ای و یا همان جدول تناوبی ما می باشد. این عنصر و یا همان فلز قلیایی آنقدر سبک است که چگالی آن نصف چگالی لب می باشد و در صورتی که این فلز را در آب بیندازیم  فلز روی آب به حالت شناور باقی خواهد ماند.

کاربرد لیتیوم

لیتیوم که وجودش در دنیای امروز یکی از ملزومات تکنولوژی محسوب می‌شود، ‌یک فلز قلیایی نقره‌ای- سفید و نرم با عدد اتمی ۳ است. این عنصر در شرایط استاندارد دما و فشار سبک‌ترین فلز و کم‌چگالی‌ترین عنصر جامد است. این ماده به دلیل ارزش و اهمیت بالای این فلز در تولید باتری برای صنایع مختلف الکترونیکی از جمله خودروهای برقی، لپ‌تاپ‌ها، تلفن‌های همراه، پنل‌های خورشیدی و لوازم جانبی و همچنین برای اهداف ذخیره‌سازی انرژی به منزله جواهری در تاج است. علاوه بر این، لیتیوم نیروی کششی زیادی دارد و به دلیل وزن کم آن گزینه بسیار مناسبی برای باتری‌های کم‌وزن و پرانرژی است. همچنین این ماده معدنی همراه با سرب آلیاژی را تولید می‌کند که در ساختن بلبرینگ چرخ‌های قطار استفاده می‌شود. از دیگر مصارف لیتیوم می‌توان به کاربرد آن در صنعت داروسازی اشاره کرد.

شیلی با ۸ میلیون تن ذخایر لیتیوم، بیشترین میزان ذخایر این ماده معدنی را در جهان دارد. پس از آن ایران با ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تن قرار دارد و استرالیا و آرژانتین به ترتیب با دارا بودن ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن و ۲ میلیون تن ذخایر لیتیوم در رتبه‌های سوم و چهارم جهان قرار دارند. البته لیتیوم در ایران به تولید و فناوری نرسیده و اقتصادی بودن اکتشاف و فرآوری لیتیوم بسیار پراهمیت است.

منبع: فارس