ویدئو/ کشف تاریخی کاخ هخامنشی در روسیه؛ قلمرو پهناور ایرانی تا آن جا رفته!
یک کاخ هخامنشی به همراه سنگ‌نبشته داریوش بزرگ در روسیه کشف شد.
به گزارش وقت صبح ، کشف کاخ هخامنشی به همراه سنگ‌نبشته داریوش بزرگ هخامنشی. در فاناگوریا در خاک روسیه فعلی، تمام معادلات تاریخی درباره وسعت پادشاهی هخامنشیان را تغییر می‌دهد.
گفته‌هایی درباره کتیبه هخامنشی نویافته از جنوب روسیه
گردشبان: قطعه کشف‌شده از فاناگوریا تنها یک تکه کوچک از یک کتیبه بزرگ است. از بقیه این کتیبه اثری در دست نیست. متن این تکه باقی‌مانده به خط میخی پارسی باستان نوشته شده و محدود به بخش‌هایی از چند کلمه در شش سطر است.
بخش‌هایی از نام داریوش در دو سطر نخست این کتیبه قابل رویت است که تاریخ‌گذاری این کتیبه را ممکن می‌سازد.
احسان شواربی متولد ۱۳۷۱ در تهران، باستان‌شناس و سکه‌شناس مقیم وین پایتخت اتریش است. او تحصیلات خود را در رشته باستان‌شناسی در دانشگاه تهران آغاز کرد.
سپس یک دوره پژوهشی یکساله را در موسسه شرق‌شناسی دانشگاه «بامبرگ» آلمان گذراند. او در حال حاضر مشغول تحصیل و تحقیق در موسسه سکه‌شناسی دانشگاه وین است و با آکادمی علوم اتریش همکاری دارد.
دربارۀ کشف یک کتیبه هخامنشی از شهر باستانی «فاناگوریا» در روسیه با او به گفت‌وگو نشسته‌ایم. شواربی در سه سال اخیر مشغول پژوهش درباره این کتیبه و سایر شواهد تاریخی و باستان‌شناختی هخامنشی در این منطقه بوده است.
او تاکنون یک مقاله انگلیسی درباره این کتیبه منتشر کرده و چند سخنرانی نیز درباره آن داشته است.
*کتیبه داریوش بزرگ در روسیه کجا و چگونه کشف شد؟
در تابستان سال ۲۰۱۶ میلادی، طی کاوش‌های هیات باستان‌شناسان روسی در شهر باستانی فاناگوریا. یک قطعه شکسته از یک کتیبه هخامنشی بر سنگ مرمر کشف شد.
فاناگوریا در شبه‌جزیره تامان (قرینۀ شبه‌جزیره کریمه)، در ساحل تنگه کِرچ، میان دریای سیاه و دریای آزوف در جنوب‌غرب روسیه قرار دارد.
شهر باستانی فاناگوریا یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین محوطه‌های باستانی در جنوب روسیه است.
این شهر در واقع یک مستعمره ایونی در شمال دریای سیاه بود که در میانه قرن ششم پیش از میلاد توسط عده‌ای از مهاجران ایونی تاسیس شد.
این مهاجران در پی لشکرکشی کوروش کبیر به لودیه و ایونیه از شهر ساحلی تئوس در غرب آسیای صغیر گریخته. و با کشتی‌هایشان به این منطقه آمده بودند، در اطراف فاناگوریا، در هر دو سوی تنگه کرچ، یعنی هم در شبه‌جزیره تامان و هم در کریمه. چندین شهر مستعمره‌نشین یونانی را می‌شناسیم که در طول دهه‌های گذشته توسط باستان‌شناسان روسی و اوکراینی کاوش و بررسی شده‌اند.
*شما در یک سنخرانی راجع به این کتیبه، عنوان «داریوش در آستانه سرزمین سکاها» را انتخاب کردید. در این مورد توضیح می‌دهید؟
بله، این سخنرانی من دقیقا دو سال پیش، در بهمن ۱۳۹۶، در موسسه پژوهشی میراث مکتوب در تهران برگزار شد. این که چرا چنین عنوانی را برای آن سخنرانی انتخاب کردم، داستانی طولانی دارد که البته در همان سخنرانی درباره‌اش صحبت کردم.
سعی می‌کنم برایتان به اختصار بگویم. محل کشف کتیبه داریوش، چنانکه بالاتر گفتم، یک شهر ایونی‌نشین بوده است.
اما سراسر منطقه شمال دریای سیاه، اعم از شبه‌جزیره کریمه و دشت‌ها و استپ‌های پهناوری. که امروز در خاک روسیه و اوکراین و رومانی قرار دارند، در دوران باستان تحت تسلط اقوام کوچ‌نشین و جنگاور سکایی بود.
مهاجران یونانی‌تبار فقط در نقاط ساحلی ساکن بودند تا بتوانند از راه دریا به سایر مناطق یونانی‌نشین رفت‌وآمد کنند و تجارت داشته باشند. ولی مناطق دور از ساحل تماما در اختیار سکاها بود.
*آیا کتیبه نویافته به‌طور کامل قابل خواندن هست؟ این کتیبه اصلا توسط چه کسی قرائت شد؟
قطعه کشف‌شده از فاناگوریا تنها یک تکه کوچک از یک کتیبه بزرگ است. از بقیه این کتیبه اثری در دست نیست.
متن این تکه باقی‌مانده به خط میخی پارسی باستان نوشته شده و محدود به بخش‌هایی از چند کلمه در شش سطر است.
خوشبختانه بخش‌هایی از نام داریوش در دو سطر نخست این کتیبه قابل رویت است که تاریخ‌گذاری این کتیبه را ممکن می‌سازد.
پیشتر گفتم که فاناگوریا یک شهر مستعمره ایونی بود. بنابراین، کاوشگرانی که در این محوطه حفاری می‌کنند معمولا متخصصان باستان‌شناسی و تاریخ هنر یونان هستند.
کشف یک کتیبه هخامنشی برای آن‌ها کاملا غیرمنتظره بود. وقتی که این کتیبه پیدا شد، کاوشگران روس آن را برای قرائت. ابتدا به الکساندر نیکیتین، متخصص باستان‌شناسی ایران باستان در موزه ارمیتاژ سنت‌پترزبورگ فرستادند.
نیکیتین یک خوانش اولیه از این کتیبه ارائه داد که در آغاز سال ۲۰۱۸ در گزارش کاوش فاناگوریا منتشر شد. من همان زمانی که خبر کشف کتیبه در سال ۲۰۱۶ پخش شد. برای ایراد چند سخنرانی در روسیه بودم. بلافاصله از همکاران باستان‌شناس در سنت‌پترزبورگ و مسکو جویای اطلاعات بیشتر شدم.
نهایتاً یک تصویر تار و بی‌کیفیت از کتیبه به دستم رسید که بر اساس همان تصویر توانستم متن باقی‌مانده از کتیبه را بخوانم.
خوانش ایشان خیلی ابتدایی بود و چند اشتباه داشت. همچنین، تحلیل تاریخی کاوشگر فاناگوریا، آقای «ولادیمیر کوزنتسف». دربارۀ این کتیبه ابداً قانع‌کننده نبود.
آقای کوزنتسف این کتیبه را نه به داریوش، بلکه به جانشین او خشیارشا منتسب کرده. و بر این باور است که خشیارشا به شمال دریای سیاه لشکرکشی کرده و این کتیبه را از خود بر جای گذاشته است.
او همچنین تخریب و آتش‌سوزی استحکامات دفاعی شهر فاناگوریا را به خشیارشا و هخامنشیان نسبت می‌دهد. در حالی که هیچ مدرک قاطعی در تائید این نظر موجود نیست. تا کنون هیچ کس این حرف را نپذیرفته است.
ویدئو: خبرآنلاین
