OpenAI جدیدترین مدل هوش مصنوعی خود به نام o3-mini را معرفی کرده است، نسخه‌ای کوچک‌تر و کارآمدتر از پیشرفته‌ترین سیستم هوش مصنوعی این شرکت تا به امروز. این عرضه در حالی انجام می‌شود که OpenAI به دنبال مقابله با هیجانات فزاینده حول DeepSeek R1، یک مدل متن‌باز قدرتمند از استارت‌آپ چینی DeepSeek، است. o3-mini که در دسامبر معرفی و در ۳۱ ژانویه به طور رسمی راه‌اندازی شد، قابلیت‌های استدلال پیشرفته‌ای را با هزینه کمتر وعده می‌دهد و آن را در دسترس طیف وسیع‌تری از کاربران قرار می‌دهد.  

مدلی کوچک‌تر و کارآمدتر  

o3-mini برای حل مسائل پیچیده با شکستن آنها به بخش‌های کوچک‌تر و قابل مدیریت طراحی شده است، که امکان ارائه راه‌حل‌های مؤثرتر را فراهم می‌کند. OpenAI این مدل را «قدرتمند و سریع» توصیف کرده و مرزهای توانایی‌های مدل‌های کوچک‌تر هوش مصنوعی را گسترش می‌دهد.

این شرکت o3-mini را در دسترس تمام کاربران ChatGPT Plus، Team و Pro قرار داده است، در حالی که کاربران رایگان نیز با محدودیت در تعداد پرس‌وجوها می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. این حرکت نشان‌دهنده استراتژی OpenAI برای دموکراتیک‌سازی دسترسی به ابزارهای پیشرفته هوش مصنوعی و حفظ مزیت رقابتی در فضای به سرعت در حال تحول هوش مصنوعی است.  

توسعه o3-mini با تلاش قابل توجهی همراه بود، به طوری که محققان OpenAI برای آماده‌سازی این مدل برای عرضه، ساعات طولانی کار کردند. این شرکت همچنین دانشجویان دکتری را برای کمک در آموزش مدل‌های جدید استخدام کرده است. بر اساس ایمیلی که توسط WIRED مشاهده شده، OpenAI به دانشجویان دکتری علوم کامپیوتر ۱۰۰ دلار در ساعت برای یک «همکاری تحقیقاتی» که شامل کار روی مدل‌های منتشرنشده بود، پیشنهاد داد.

علاوه بر این، OpenAI از طریق شرکت Mercor، که به طور منظم برای یافتن کارکنان آموزش مدل از آن استفاده می‌کند، در حال جذب متخصصان است. آگهی اخیر Mercor در LinkedIn به دنبال کاندیداهایی برای ایجاد سوالات چالش‌برانگیز کدنویسی علمی بود تا توانایی‌های مدل‌های زبانی بزرگ را آزمایش کند، که نشان‌دهنده تمرکز OpenAI بر بهبود توانایی‌های حل مساله مدل‌هایش است.  

رقابت با DeepSeek

عرضه o3-mini در حالی انجام می‌شود که رقابت با DeepSeek در حال افزایش است. مدل R1 DeepSeek که به صورت رایگان در دسترس است، نوآوری‌هایی را شامل می‌شود که آموزش و استقرار آن را کارآمدتر می‌کند. اگرچه جزئیات دقیق هزینه‌های توسعه DeepSeek نامشخص است، به نظر می‌رسد این شرکت با منابع کمتری نسبت به OpenAI و دیگر شرکت‌های هوش مصنوعی آمریکایی، پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. OpenAI اذعان کرده که ممکن است DeepSeek R1 خروجی‌های مدل‌های آن را در آموزش خود گنجانده باشد، که این سوال‌هایی درباره دینامیک رقابتی بین این دو شرکت مطرح می‌کند.  

ظهور DeepSeek همچنین بحث‌هایی درباره استراتژی دولت آمریکا برای محدود کردن پیشرفت‌های چین در حوزه هوش مصنوعی برانگیخته است. دولت‌های قبلی آمریکا تحریم‌هایی برای محدود کردن دسترسی چین به تراشه‌های پیشرفته Nvidia، که برای ساخت مدل‌های هوش مصنوعی پیشرفته ضروری هستند، اعمال کرده‌اند. تحقیقات DeepSeek به چندین نوع تراشه Nvidia اشاره می‌کند، اما مشخص نیست دقیقاً از کدام سخت‌افزار برای توسعه R1 استفاده شده است. این عدم قطعیت چالش‌های تنظیم توسعه هوش مصنوعی در یک اکوسیستم فناوری جهانی‌شده را برجسته می‌کند.  

تمرکز بر کارایی و ویژگی‌های پیشرفته  

اگرچه o3-mini ممکن است از نظر قیمت با DeepSeek R1 برابری نکند، اما نشان‌دهنده تعهد OpenAI به کارایی و نوآوری است. این مدل در ریاضیات، علوم و کدنویسی عملکرد برجسته‌ای دارد و آن را به ابزاری ارزشمند برای محققان، توسعه‌دهندگان و مربیان تبدیل می‌کند. OpenAI همچنین ویژگی‌های جدیدی برای o3-mini معرفی کرده است، از جمله توانایی انجام جست‌وجوهای وب، فراخوانی توابع از کد کاربر و تغییر بین سطوح مختلف استدلال برای تعادل بین سرعت و توانایی‌های حل مساله.    

عرضه o3-mini از سوی OpenAI نشان‌دهنده عزم این شرکت برای باقی ماندن در خط مقدم توسعه هوش مصنوعی به‌رغم افزایش رقابت از سوی شرکت‌هایی مانند DeepSeek است. با ارائه مدلی کوچک‌تر و کارآمدتر با قابلیت‌های استدلال پیشرفته، OpenAI قصد دارد نیازهای طیف وسیعی از کاربران را برآورده و در عین حال رهبری خود را در صنعت هوش مصنوعی حفظ کند.

با این حال، ظهور DeepSeek و تنش‌های ژئوپولیتیک جاری حول توسعه هوش مصنوعی، پیچیدگی‌های رقابت جهانی در این حوزه را برجسته می‌کند. با ادامه نوآوری‌های OpenAI، این شرکت باید این چالش‌ها را مدیریت کند و در عین حال راه‌حل‌های پیشرفته‌ای ارائه دهد که نیازهای در حال تحول کاربرانش را برآورده کند.