نقد آهنگ بوسه یهودای علی سورنا؛ رپ یا مد روشنفکری؟
شب گذشته آهنگ بوسه یهودای علی سورنا پس از سه سال از آخرین اثرش منتشر شد و بازدید زیادی در پلتفرم‌های موسیقی گرفت اما کیفیت کار زیر سوال است.
وقت صبح- آهنگ رپ "بوسه یهودا" اثر جدید علی سورنا، رپر نسل 2 فارسی مانند آلبوم گوزن با تمی فلسفی و مشابه کارهای بهرام ارائه شده است.
اما اینکه فرم و واژگان سنگین به نظر می‌رسد آیا به معنای عمیق بودن اثر است؟ حتی مخاطبی با سالها دنبال کردن رپ و خواندن کتاب‌های فلسفی با چند بار شنیدن آهنگ بعید است بتواند ارتباط مفهومی ابیات را درک کند یا از ادامه خسته نشود.
همانطور که مانند آلبوم گوزن اگر تقریبا از هر علاقه مند رپ بپرسید معنی این قسمت چیست تنها نگاهتان می‌کند و می‌گوید بهرحال علی سورنا خیلی باحال است!
شاید در روزهایی که بیشتر رپ تجاری طرفدار دارد، صرف اینکه سورنا ظاهرا عمیق می‌خواند برای بخشی از جامعه ارزشمند باشد اما بیشتر مانند مسکنی برای ارضای مد عمیق به نظر می‌رسد تا واقعیت.
اصولا رپ موسیقی فلسفی نبوده است که مانند کتاب نیچه چند نفر بیشتر آن را نفهمند اما بوسه یهودا بیشتر شبیه کتاب مارکس است که اگر بفهمید هم چندان سود نکرده اید.
بخوانید: تحلیل البوم گوزن و آهنگ ناخدا جلال علی سورنا
ایرادات فنی و محتوایی بوسه یهودا
از نظر "فلو" سورنا بازهم خود را تکرار کرده است.موزیک هم بیش از اینکه مانند بیت رپ سعید دهقان در ناخدا جلال باشد شبیه موزیک راک است.
بعد از دیس‌های ریزی که او به یاس و تتلو داد که موجب شهرت و جذابیت این رپر 32 ساله شد، وی مانند بهرام تم فلسفی را در پیش گرفت.
اما به سختی می‌توان در انتهای آهنگ فهمید او چه میخواست بگوید و صرفا پانچ لاین‌های جذاب در یاد می‌ماند.
بوسه یهودا با این بیت شروع می شود:
«بر اساس حادثه
اینجام با انتقام از ضربات فاجعه»
مخاطب در بار اول و دوم ... با شنیدن این مصرع نمی‌تواند متن را به زبان ساده بازگردانی کند تا بفهمد خب این ظاهر قشنگ به چه معنی است؟
البته اگر سعی کنید بهرحال یک چیزی از تویش در می آید اما هنر اگر هم عمیق باشد نباید گنگ باشد و حداقل با کمی فکر بتوان به نتیجه قاطع معنایی رسید. این آهنگ با بیت :
«نسل نسل توی حصار جون میدادن
هی تکرار می کردن فکر می کردن دژاوو میشن»
ادامه می یابد. در درجه اول مانند اکثر ابیات سورنا این بیت قافیه چفت ندارد. هرچند در رپ صرفا وزن مصوت‌ها مهم است نه قافیه کلاسیک اما سورنا همان را هم رعایت نکرده است.
وزن به این صورت است: میدادن: ای آ اَ/ دژاوو میشن: او ای اَ که به وضوح قافیه‌ای ضعیف است. تقریبا قافیه را با هر رپر حتی شش و هشت مقایسه کنید بسیار ضعیف تر است.
به یک نمونه از آهنگ "خواب راحت" حسین رحمتی که ظاهرا قافیه نیست اما ظرافت آن بعد از دقت مشخص می شود دقت کنید:
گلای باغمه/ کرایه دادمش:
اُ آ اِ آ اَ اِ / اِ آ اِ آ اَ اِ
حتی رپرهای نسل 4 و 5 هم دوقافیه‌ای چفت را رعایت می‌کنند.
از طرف دیگر عبارت «دژاوو میشن» ایراد دستوری دارد. فعل دژاوو یا آشناپنداری مثل خواب یا رویا «دیدن» است. تکست سورنا مثل این است که به جای خواب می‌بینن بگوییم خواب میشن. دستکم می‌توانست بگوید دچار دژاوو میشن.
هرچند اینکه کاربرد این اصطلاح مثلا باکلاس روانشناختی در متنش درست باشد بحث دیگری است.
تقریبا در تمام ابیات دیگر بوسه یهودا با چنین مشکلاتی طرفیم و برخی بیت ها اصلا قابل فهم نیست.
ایراد درون مایه
تقریبا تمام ابیاتی که به زندانی شدن یا بی رحمی مردم با او برمی‌گردد واقعیت ندارد. او رپر کم حاشیه‌ای است که نه تنها مشکلی برایش پیش نیامده بلکه در برخی محفل‌ها سخنرانی کرده و با سایت‌های داخلی مثل میدان مصاحبه کرده است.
از طرف دیگر او هم مانند شروین حاجی پور که در آهنگش مدعی است بخشی از مردم او را به سطل آشغال انداخته اند اگر شهرتی دارد مدیون مردم است و آنطور که در بوسه یهودا ادعا می‌کند کسی با «باباش تیم نشده زیر پایش بزند»