شاید باروتان نشود در این کشور پیشرفته مردم هیچ گاه خانه دار نمی‌شوند!
مردی با ژاکت خاکستری روی بالکنی ایستاده که مشرف به خانه ها، دریاچه و رشته کوه‌های کم ارتفاع پشت سر او است.
به گزارش وقت صبح، «فیلیپ اسکیبا» در تراس خانه اجاره‌ای خود در زیلیکون در سوئیس با نمایی از دریاچه زوریخ در پس زمینه آن می‌گوید: "من فکر می‌کنم داشتن دارایی در DNA افراد برنامه ریزی شده است.
با این وجود، اگر می‌خواهید در شهری در سوئیس زندگی کنید اجاره خانه در حال حاضر تنها گزینه پیش روی شماست".
به نقل از نیویورک تایمز، در هر کشور دیگری «فیلیپ اسکیبا» یک تحلیلگر با درآمد خوب که در صنعت مالی کار می‌کند ممکن بود در خرید خانه تردیدی به خود راه نمی‌داد.
با این وجود، در شهری که او در حومه زوریخ در آن زندگی می‌کنند حتی خانه‌های زشت آنجا آن گونه که او توصیف می‌کند نیز میلیون‌ها دلار قیمت دارند.
سال گذشته یک خانه گچی ساده و بژ در همسایگی او به فروش رفت. قیمت: ۷.۵ میلیون فرانک سوئیس یا حدود ۸.۳ میلیون دلار. اسکیبا ۴۱ساله که در آپارتمانی اجاره‌ای همراه با نامزدش زندگی می‌کند می‌گوید: «اولین فکر من این بود که این مسخره و تقریبا یک توهین است».
واقعیت مالکیت خانه در سوئیس
هنگامی که خانه چند هفته بعد فروخته شد واقعیت مالکیت خانه در سوئیس در این روزها برای او آشکار شد. او می‌گوید: «خرید خانه برای یک خانواده در هر نقطه نزدیک زوریخ صرفا کاری لوکس نیست».
اسکیبا می‌افزاید: «این کاری فراتر از لوکس بودن است. دو بچه، یک خانه، یک باغ، دو خودرو. من کسی را در اینجا نمی‌شناسم که آن را داشته باشد».
نه میلیون ساکن سوئیس از ثروتمندترین افراد روی سیاره زمین اکثرا مستاجر هستند. حتی متخصصان شهری در اینجا به طور فزاینده‌ای خود را محروم از بازار املاک و مستغلات می‌بینند.
طبق نتایج ارزیابی‌ای که شرکت تحقیقاتی Wüest Partner انجام داده میانگین قیمت یک آپارتمان استودیویی در زوریخ ۱.۱ میلیون دلار است. قیمت ملک بر اساس متر مربع در زوریخ حدود ۸۰ درصد گران‌تر از مساحت مشابه یک ملک در پاریس است.
آندریاس وبر یکی از ساکنان زوریخ مدیر عامل Corefinanz یک کارگزاری وام مسکن می‌گوید: «من فکر می‌کنم اکثر مردم در سوئیس هنوز رویای یک خانه و باغ یک خانواده را در سر دارند. صاحب خانه شدن در این کشور دیگر امکان‌پذیر نیست».
وبر که خود مدیرعامل است مستاجر می‌باشد و در یک آپارتمان که با قطار نیم ساعت از مرکز زوریخ فاصله دارد زندگی می‌کند. میانگین سنی خریدار خانه برای اولین بار در سوئیس به ۴۸ سالگی رسیده که ۱۵ سال بیش از میانگین سنی خرید خانه در فرانسه کشور همسایه است.
در زمانی که جوانان در مناطقی مانند کالیفرنیا، نیویورک و لندن نمی‌توانند راهی برای خرید خانه پیش روی‌شان ببینند سوئیس نگاهی اجمالی از جامعه پسا مالکیت به جهان ارائه می‌دهد.
حدود ۳۶ درصد از سوئیسی‌ها صاحب خانه یا آپارتمان هستند که پایین‌ترین نرخ در غرب و نرخی بسیار کمتر از میانگین ۷۰ درصد در اتحادیه اروپا و ۶۷ درصد در ایالات متحده محسوب می‌شود.
اجاره نشینی مادام العمر
در حالی که بسیاری از جوانان سوئیسی می‌گویند در اجاره نشینی مادام العمر نکات مثبتی از جمله دور ماندن از دردسرها و تعهدات مرتبط با مالکیت خانه می‌بینند در عین حال اذعان می‌کنند از این که گزینه دیگری برای انتخاب ندارند این موضوع برای‌شان مایه رنجش است.
در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای دیگر مالکیت خانه توسط دولت تشویق می‌شود و به طور کلی به عنوان یکی از آداب و رسوم زندگی تبدیل شده است.
در سوئیس جایی که ۷۰ درصد زمین را کوه‌ها تشکیل می‌دهند و املاک و مستغلات گران قیمت هستند یک عمر اجاره نشینی به عنوان شکستی فردی یا نقص سیستم قلمداد نمی‌شود.
آلیس هولنشتاین روانشناس متخصص در مسائل شهری می‌گوید: «من افراد زیادی را می‌شناسم که هرگز نمی‌خواهند خانه بخرند. آنان برای مالکیت خانه ارزشی قائل نیستند.
آنان فکر می‌کنند ارزش قائل شدن برای مالکیت خانه تفکری از مُد افتاده است». اجاره کنندگان خانه در سوئیس می‌گویند در آن کشور کمتر قضاوتی در مورد افراد براساس مالکیت ملک صورت می‌گوید و درباره اهمیت ثروت‌سازی از طریق مالکیت خانه اصلا صحبتی به میان نمی‌آید.
کریستین هیلبر از ساکنان بازل در شمال سوئیس که در زمینه املاک و مستغلات تخصص دارد و در مدرسه اقتصاد لندن تحصیل کرده می‌گوید:
«در اینجا اکثریت افراد خانه اجاره می‌کنند و این موضوع اصلا انگی اجتماعی قلمداد نمی‌شود بالعکس اگر مالک خانه باشید بسیاری از مردم می‌پرسند چرا»؟!
سوئیس از پایان جنگ جهانی دوم اکثریت جمعیت‌اش اجاره‌نشین بوده‌اند و از جهاتی این موضوع به نفع آن کشور بوده است.
در سال ۲۰۰۸ میلادی زمانی که وام غارتگرانه و نکول (ناتوانی از بازپرداخت بدهی) وام‌ها ایالات متحده را وارد رکود اقتصادی ساخت اقتصاد سوئیس از آن بحران در امان ماند.
با این وجود، علیرغم ترجیح اکثریت سوئیسی‌ها برای اجاره نشینی واقعیت‌های مالی چیز دیگری را نشان می‌دهند.
شکاف ثروت
بررسی‌های ملی نشان می‌دهند که در چندین دهه اخیر صاحب خانه‌های سوئیسی دست کم از نظر ثروت وضعیت بهتری داشته اند.
میانگین ارزش خالص دارایی یک صاحب خانه سوئیسی در سن ۳۰ سالگی شش برابر بیش‌تر از میانگین ارزش خالص دارایی یک اجاره کننده همسن است.
شکاف ثروت نیز تنها با افزایش سن بیش‌تر می‌شود. براساس مطالعه‌ای که توسط «اورسینا کوهن» در بنیاد سوئیس برای تحقیقات در علوم اجتماعی در لوزان انجام شد صاحب خانه‌های سوئیسی در دهه هفتم عمرشان ۱۱ برابر ثروتمندتر از مستاجران همسن خود هستند.
نکته مهم این است که به قول خانم کوهن برای آن که در سوئیس صاحب خانه شوید «برای به دست آوردن ثروت بیش‌تر به ثروت نیاز دارید».
«مارتین هوسلی» استاد دانشگاه ژنو که چندین دهه در مورد مالکیت خانه در سوئیس مطالعه کرده می‌گوید:
"اگرچه از نظر ریاضیاتی در دراز مدت وضعیت به نفع مالکان خانه است اما بسیاری از سوئیسی‌ها نمی‌توانند پیش پرداختی که طبق قانون ۲۰ درصد قیمت خرید است را پرداخت کند.
به این قیمت ۴ درصد هزینه‌های انتقال را نیز بیافزایید و حداقل پیش پرداخت برای خانه با میانگین قیمت در سوئیس که در حال حاضر ۱.۴ میلیون دلار ۳۳۶ هزار دلار می‌باشد.
این یک عدد دلهره‌آور برای یک صاحب کافی شاپ ۳۷ساله در خیابانی شلوغ در زوریخ است. برای او که بیش از ۲۰۰ فنجان قهوه در روز می‌فروشد درآمدش به سختی اجازه می‌دهد که ۱۹۰۰ فرانک (۲۱۱۰ دلار) را برای آپارتمان یک خوابه‌اش همراه با نامزدش و پسر نوزادش بپردازد.
او در مورد وضعیت مالی شخصی‌اش می‌گوید: «در پایان ماه صفر هستم. من جرات نمی‌کنم حتی رویای خانه دار شدن را در ذهن‌ام مرور کنم. مقدار پولی که در طول عمرتان برای اجاره خرج می‌کنید کاملا دیوانه کننده است.
با این وجود، در حال حاضر هیچ راه حل واضحی برای من وجود ندارد. خانواده من پول نقد ندارند. فکر می‌کنم تا آخر عمرم اجاره‌نشین باقی خواهم ماند».
مزایای اجاره نشینی
تا همین اواخر هولنشتاین روانشناس نیز البته به دلایلی مختلف این گونه فکر می‌کرد. اجاره مزایای خود را در سوئیس دارد:
مستاجران از افزایش بی‌دلیل اجاره بها و افزایش نرخ بهره یا هزینه نوسازی مصون باقی می‌مانند و هم چنین این گزینه به آنان اجازه می‌دهد در مناطق مطلوب‌تری زندگی کنند.
هولنشتاین ۴۱ساله در آپارتمان زیبایی در مرکز شهر زوریخ در قلب یک شهر قرون وسطایی به خوبی حفظ شده زندگی می‌کند می‌گوید:
«وقتی مستاجر هستید مجبور نیستید ازساختمان مراقبت کنید. اگر سیستم گرمایشی کار نکند صرفا یک تماس تلفنی با مالک برقرار می‌کنید چرا که آنجا متعلق به شما نیست».
با این وجود، چهار سال پیش زمانی که او و شریک زندگی‌اش صاحب فرزند شدند دریافتند که خواستار یک خانه دائمی هستند و همه چیز تغییر کرد.
آنان خانه‌ای به مساحت ۱۳۹ متر مربع در شرق زوریخ با فاصله ۲۵ دقیقه‌ای با قطار از مرکز شهر را به قیمت ۲.۱ میلیون فرانک (۲.۳ میلیون دلار) پیدا کردند و پس از اتمام بازسازی مکان قصد داشتند به آنجا بروند.
هولنشتاین می‌گوید: «زمانی که خانه را خریدیم فکر کردم آزادی‌ام را از دست داده‌ام این مرا وحشت زده ساخت». او کمی خجالت می‌کشد که به دوستان‌اش که اکثرشان مستاجر هستند بگوید که توانسته خانه‌ای بخرد.
او می‌گوید: «واکنش دوستان‌ام این نبود که وای، چه عالی که خانه‌ای خریداری کردید. بیش‌تر واکنش‌شان شبیه این بود که واقعا چرا چنین تصمیمی گرفتید»؟!
دلیل قیمت بالای خانه
برای یک بازدید کننده از مناطق مختلف سوئیس درک این که چرا قیمت مسکن در آن کشور بالاست چندان دشوار نیست. کوچه‌های سنگی چند صدساله شهرهایی مانند برن و زوریخ دست نخورده باقی مانده از زمان جنگ‌های جهانی به مثابه موزه‌های زنده هستند.
افق زوریخ کوه‌های سر به فلک کشیده پوشیده از برف را به تصویر می‌کشد. دریاچه‌ای که اطراف شهر را فرا گرفته به قدری بکر است که عابران گاهی اوقات مستقیما از پیاده روها و تفرجگاه‌های شهر هوس می‌کنند تنی به آب بزنند.
برای اسکیبا تحلیلگر صنعت مالی مالک خانه بودن در سوئیس هنوز یک چشم‌انداز بعید به نظر می‌رسد. او ماهانه ۶۰۰۰ فرانک (۶۶۰۰ دلار) برای اجاره آپارتمان خود در تپه‌ای که عمارت‌های کنار دریاچه با برخورداری از نور آفتاب در آنجا واقع شده‌اند می‌پردازد.
اکثر افرادی که در دفتر اسکیبا کار می‌کنند دست کم ۱۰۰۰۰۰ فرانک حقوق سالانه دریافت می‌کنند اما تنها دو نفر از آنان صاحب خانه هستند.
او می‌توانست یک خانه در حومه شهر خارج از زوریخ بخرد. در ۶۰ کیلومتری آنجا املاکی وجود دارند که به قیمت ۱.۵ میلیون به فروش می‌رسند اما او نمی‌خواهد دور از دفتر و دوستان‌اش در شهر زندگی کند.
منبع: فرارو