حضور ملکه انگلستان و ولیعهد ژاپن در اولین شهرک اروپایی تهران!
نیازی نیست حتما اهل منطقه ۱۶ باشید تا اسم چهارصددستگاه به گوشتان خورده باشد. ساکن هر کجای تهران که باشید حتما نام این شهرک برایتان آشناست؛
به گزارش وقت صبح ، به نقل از همشهری، شهرکی که روزگاری برای خودش برو و بیایی داشته و حتی نامش در یونسکو به‌عنوان یک اثر ملی ثبت شده است.
سرگذشت چهارصد دستگاه
روزگاری «چهارصد دستگاه» برای خودش جذابیت ویژه‌ای داشت و یکی از قشنگ‌ترین جاهای تهران بود.
هرچند چهارصددستگاه آنقدر بزرگ است که برای خودش یک محله محسوب می‌شود، اما طبق تقسیم‌بندی‌های شهرداری به همراه یاخچی‌آباد و شهرک وصال سر جمع یک محله را تشکیل می‌دهد.
بیشتر بخوانید:
عشق شهریار و ثریا در این کوچه اتفاق افتاد!
گران‌ترین و حیرت انگیزترین خانه دنیا در دل تهران! +عکس
کارشناسان می‌گویند چهارصددستگاه در یونسکو هم ثبت شده است و افتخار اولین شهرک تهران را که به‌صورت اروپایی با ساختمان‌های چندطبقه که تمامی اصول شهرک‌سازی در آن رعایت شده، یدک می‌کشد.
اما چطور می‌شود در زمین‌های زراعی آن هم در جنوب تهران، در دهه ۳۰ یک باره شهرکی به نام چهارصد دستگاه سبز شود؟ حالا از قصه‌اش سر در می‌آورید.
ساخت چهارصد دستگاه
«نوروزعلی حسنجانی» ۷۲ساله از افراد بومی محله چهارصددستگاه که مرحوم پدرش کارگر سیلوی تهران بوده، برای اینکه هویت این محله را به‌دست آوریم، کمکمان کرد.
او همه وقایع را با چشم دیده و از چگونگی شکل‌گیری شهرک با ما سخن گفت. به هر حال داستان ساخت شهرک داستانی شنیدنی است.
اولین ساختمان‌های مدرن تهران اینجاست
قبل از اینکه زمین شهرک برای شهرک‌سازی خریداری شود، اینجا مایملک خاندان پهلوی بود و در آن کشت و زرع می‌شد.
سرلشکر «ضرغام» قبل از اینکه وزیر «گمرکات و انحصارات» شود -کسی که سیلوی تهران هم زیرمجموعه‌اش بود- قول می‌دهد اگر وزیر شود، همه کارمندان زیرمجموعه‌اش را خانه‌دار کند.
به گفته «فرهادیان»، معاون کارخانه‌های آسیا، در آن زمان وقتی از پنجره بیرون را نگاه می‌کردیم چشم‌اندازمان بیابان بود و دور و اطراف از آبادی خبر نبود.
وفای به عهد ضرغام
ضرغام وقتی حکم وزارت را می‌گیرد و وزیر می‌شود، نماینده کارمندان سراغش می‌رود که الوعده وفا؛ ما خانه نداریم، شما قدمی بردارید!
اولین مسئله و دغدغه، خرید زمینی بود که نزدیک سیلو باشد و آمدوشد را برای کارمندان راحت کند. می‌گردند و زمین را پیدا می‌کنند و ضرغام هم زمین را می‌بیند و می‌پسندد.
بودجه خرید زمین را از فروش کیسه‌های قند و شکر و خاکه‌قند که تقریبا بلا استفاده مانده بود، جور می‌کند؛ البته یک مقدار هم از جیب مبارک می‌گذارد.
ساخت شهرک را می‌دهد به ۲ شرکت «سیوند» و «کندوان» که در ساخت ساختمان «مجلس سنا» هم شرکت داشتند.
ساخت شهرک از سال ۱۳۳۶ شروع می‌شود با بهترین مصالح موجود و بتون‌آرمه.
می‌گویند حتی زرده تخم‌مرغ را می‌ریختند در سیمان و خوب هم می‌زدند و با آجر بهمنی کار می‌گذاشتند که قرص بشود؛ آنقدر محکم که حتی مته الماسه در آن فرو نرود!
قیمت واحدهای آپارتمانی با تخفیف ۵۸هزارتومان
اینها اولین ساختمان‌هایی بود که آشپزخانه و سرویس بهداشتی‌اش داخل ساختمان بود. خانه‌ها را که ساختند ملکه انگلستان و ولیعهد ژاپن نیز برای بازدید آمده بودند.
حتی می‌گفتند ساختمان‌های بلوک یک و ۲ را وسیله چیده بودند برای مهمان‌های خارجی که باعث شد ولیعهد ژاپن زیر کرسی ایرانی هم بنشیند.
در مجموع ۲۰ بلوک، هربلوک ۴۰ خانه، سرجمع ۸۰۰ دستگاه ساختمان ساخته می‌شود، اما نامش را چهارصددستگاه می‌گذارند.
مساحت واحدهای وسط، ۷۶مترمربع و واحدهای نبش ۸۰ تا ۸۲مترمربع بود. ۳ سال طول می‌کشد تا ساختمان‌ها ساخته شود.
ساختمان‌های بلوک یک تا ۱۴ را سال ۱۳۳۹ به‌کارمندان سازمان غله و دارایی می‌دهند و به‌تدریج ساختمان‌های بلوک ۱۵ تا ۲۰ را هم به‌کارمندان قند و شکر و گمرکات.
همه کارمندها به نوعی مستاجر محسوب می‌شدند و ماهانه مبلغ ۴۵تومان به‌عنوان کرایه پرداخت می‌کردند تا سال ۱۳۵۸ که خانه‌ها را به‌صورت قسطی به مبلغ ۶۴هزار تومان به‌کارمندان فروختند. البته یک مقدار تخفیف هم دادند و شد ۵۸هزار تومان.
داستان آب و برق چهارصددستگاه
اوایل، شهرک بی‌آب و برق بود. البته چون سیلو دیزل داشت و برای مصرف خودش برق تولید می‌کرد از آن کابل می‌کشند و به ساختمان‌های اول و دوم می‌دهند که گه‌گداری از طرف دولت برایشان مهمان می‌آمد.
اما بقیه بلوک‌ها بی‌برق بودند تا بعدها که دیزل خریدند و برق شهرک را با آن تامین کردند.
برای آب آشامیدنی هم از آب چاه عمیقی که در شهرک حفر کرده بودند استفاده می‌کردند که آهکی بود و سال ۱۳۵۷ اهل محل نامه می‌نویسند به سازمان آب و آن‌ها می‌آیند آب را آزمایش می‌کنند و می‌بینند خواسته مردم بحق و اعتراض‌شان صحیح است.
کارشان راحت بود، تنها کاری که می‌کنند چون تمام شهرک لوله‌کشی بود، سر آب را وصل می‌کنند به آب تهران و یک کنتور هم می‌گذارند برای هر ساختمان که قبضش را اهالی بین خودشان قسمت کنند.