بازار استوک در ایران طی دو سال اخیر رشد کم‌سابقه‌ای را تجربه کرده و طبق گزارش مرکز آمار، خرید این کالاها در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل ۲۵ درصد افزایش یافته است.
به گزارش وقت صبح به نقل از اقتصادنیوز، بخش عمده این رشد مربوط به پوشاک خارجی استوک است؛ کالاهایی که عموماً از مسیرهای غیررسمی وارد کشور می‌شوند و به‌دلیل قیمت پایین‌تر و کیفیت قابل‌قبول، سهم بزرگی از سبد خرید خانوارها را به خود اختصاص داده‌اند. بسیاری از مصرف‌کنندگان می‌گویند حتی اگر این لباس‌ها از مد جهانی خارج شده باشند، همچنان در مقایسه با برندهای ایرانی «به‌صرفه‌تر و خوش‌دوخت‌تر» هستند.
آمارها نشان می‌دهد بیش از پنج میلیون قطعه پوشاک استوک در سال گذشته وارد بازار ایران شده و حدود ۴۰ درصد آن در شهرهای تهران، مشهد و تبریز فروش رفته است. قاچاق گسترده این کالاها، که گمرک رقم آن را ۲ میلیارد دلار تخمین می‌زند، قیمت استوک‌ها را به‌طور طبیعی پایین‌تر از معادل ایرانی‌شان قرار می‌دهد. در نتیجه، یک لباس ایرانی که ۲.۵ میلیون تومان قیمت دارد، در نسخه استوک خارجی با ۱.۵ میلیون تومان قابل خرید است.
بیشتر بخوانید: محمدرضا گلزار بالاخره کاری کرد که همه خوششان آمد
این تفاوت قیمت برای تولیدکنندگان داخلی به مانعی جدی تبدیل شده است. هزینه‌های بالای تولید، افزایش قیمت مواد اولیه و بهره‌وری پایین خط تولید باعث شده قیمت پوشاک ایرانی به‌طور میانگین ۳۰ تا ۵۰ درصد گران‌تر از استوک‌ها باشد. گزارش وزارت صمت نیز نشان می‌دهد هزینه تولید پوشاک داخلی تنها در سال ۲۰۲۳ حدود ۲۰ درصد افزایش یافته؛ رقمی که تقاضا را بیش از پیش به سمت استوک‌ها سوق می‌دهد.
در این میان، کارشناسان و فعالان صنعت پوشاک می‌گویند رقابت با استوک‌ها ناممکن نیست؛ به شرطی که تولیدکنندگان به فناوری‌های نوین، افزایش بهره‌وری، طراحی متنوع‌تر و کاهش هزینه‌های سربار روی بیاورند. ۶۵ درصد تولیدکنندگان در یک نظرسنجی اعلام کرده‌اند که با کاهش هزینه‌های تولید، امکان رقابت مستقیم با استوک‌های قاچاق را دارند. بااین‌حال، تأکید می‌کنند که سیاست‌گذاری و کنترل مؤثر قاچاق به همان اندازه ضروری است.
بازار استوک پوشاک در ایران با سرعتی بالا در حال گسترش است؛ بازاری که هم ریشه در مشکلات اقتصادی و کاهش توان خرید دارد، و هم در ضعف ساختاری تولید داخلی. اگر برندهای ایرانی نتوانند کیفیت، قیمت و اعتماد مصرف‌کننده را همزمان بهبود دهند، این موج رو به رشد استوک‌ها، صنعت پوشاک داخلی را بیش از پیش به حاشیه خواهد برد.
