آیا می دانستید که می توانید آهن و میلگرد مورد نیاز پروژه های خود را با حذف واسطه ها و قیمتی شفاف و عادلانه مستقیماً از بورس کالا تهیه کنید؟ اگر از نوسانات بازار آزاد، دلال های سودجوی آن و هزینه های غیرقابل پیش بینی خسته شده اید، می توانید با خرید از بورس، هزینه های خود را کنترل کنید.
در این مقاله نحوه خرید آهن و میلگرد از بورس کالا و نکات طلایی این فرایند آشنا می شوید تا بتوانید با اطلاع از قیمت آهن، خریدی مطمئن و مقرون به صرفه داشته باشید.
خرید آهن و میلگرد از بورس کالا
اگر قصد خرید آهن و میلگرد از بورس کالا را دارید، لازم است ابتدا قدری درباره این بورس و تفاوت آن با بازار آزاد بدانید.
بورس کالا بازاری سازمان یافته است که در آن کالاهای اساسی و مواد اولیه مانند فلزات (شامل آهن و میلگرد)، محصولات پتروشیمی، فرآورده های نفتی و محصولات کشاورزی، تحت نظارت دقیق و شفافیت بالا معامله می شوند. این بازار برای تنظیم عرضه و تقاضا، کاهش نوسانات قیمت میلگرد و سایر محصولات و ایجاد بستری امن برای معاملات طراحی شده است. بورس کالای ایران در سال ۱۳۸۶ تأسیس شد و شامل چهار نوع بازار اصلی است؛ بازار فیزیکی، بازار فرعی، بازار مالی و بازار مشتقه.
تفاوت این بازار با بازارهای سنتی در شفافیت بیشتر، قیمت مناسب، استفاده از ابزارهای مالی پیشرفته و استاندارد بودن کالاهای عرضه شده است. تمامی کالاها باید دارای اصالت باشند و در چارچوب قوانین مشخص معامله شوند. این ویژگی ها باعث کاهش ریسک تقلب در معاملات می شود.
تفاوت مهم دیگر بورس کالا با بازار سنتی، فرایند کشف قیمت است؛ در بورس کالا، قیمت ها از طریق رقابت میان خریداران و فروشندگان در یک محیط نظارتی تعیین می شوند، در حالی که در بازارهای سنتی قیمت ها اغلب توسط فروشندگان یا واسطه ها تعیین می شود.
لازم به ذکر است که کالای موجود در بورس در روزهای مختلف عرضه می شود. برای مثال عرضه میلگرد، تیرآهن، نبشی و ناودانی در روز چهارشنبه است.
قیمت آهن در بورس کالا
قیمت آهن در بورس کالا بر اساس مکانیزم شفاف و مبتنی بر عرضه و تقاضا تعیین می شود. این قیمت پایه قبل از روز عرضه، با توجه به متغیرهای اقتصادی و فرمول های مشخص، محاسبه و اعلام می گردد. فرمولی که از آن برای محاسبه قیمت پایه شمش استفاده می شود در ادامه آمده است:
قیمت پایه شمش = قیمت جهانی شمش × میانگین هفتگی دلار نیما × 0.95
این فرمول، قیمت را با توجه به نرخ ارز و شاخص های جهانی بروز می کند. تولیدکنندگان می توانند قیمت هایی در بازه سقف و کف تعیین شده ارائه دهند که محدوده تلرانس آن حدود 0.3 درصد است.
در روز معامله، قیمت پایه به عنوان نقطه شروع معاملات تعیین می شود. اگر تقاضا بیشتر از عرضه باشد، قیمت با رقابت میان خریداران افزایش می یابد. در صورت کمبود تقاضا، قیمت ها کاهش یافته یا ثابت می مانند.
قیمت آهن در بورس کالا به عنوان شاخصی برای تعیین قیمت نهایی در بازار آزاد عمل می کند. بنابراین، هرگونه نوسان در بورس کالا، به طور مستقیم بر قیمت های بازار آهن تاثیر می گذارد.
قیمت میلگرد در بورس کالا
قیمت میلگرد و سایر مقاطع فولادی در بورس کالا با استفاده از قیمت پایه شمش مشخص می شود و بر اساس فرمول زیر است:
قیمت پایه اصلاح شده = میانگین نرخ پایه عرضه شمش همان هفته x (1 + 0.16)
این فرمول در سال 1403 بازبینی و اصلاح شده و تغییراتی کرده است. پیش از این، از میانگین معاملات شمش هفته قبل استفاده می شد، اما امسال از میانگین نرخ پایه عرضه شمش همان هفته استفاده می شود. همچنین مارجین اضافه شده از 11٪ به 16٪ افزایش یافته است.
بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که این تغییرات در فرمول، به ضرر خریداران است و قیمت مقاطع فولادی را افزایش می دهد.

نکات مهم در خرید آهن و میلگرد از بورس
در ادامه نکات مهم در خرید آهن و میلگرد از بورس را به شکل دسته بندی شده ارائه می دهیم:
و نکات مربوط به زمان فرآیند عرضه
- معاملات میلگرد معمولاً روزهای چهارشنبه انجام می شود.
- زمان ثبت سفارش تا قبل از ساعت 10:45 روز عرضه است.
- پنج شنبه ها در بورس کالا روز کاری محسوب نمی شود.
- برای خریداران حقیقی با پروانه ساخت، حداقل مقدار خرید 20 تن است.
نکات مربوط به پرداخت و تسویه:
- 10 درصد از مبلغ سفارش باید پیش از ثبت خرید، به حساب بورس واریز شود.
- مابقی وجه باید ظرف سه روز کاری به حساب وکالتی بورس کالا واریز شود.
- تاخیر در تسویه تا سه روز، موجب جریمه روزانه معادل 0.25 درصد ارزش معامله می شود.
- در صورت عدم تسویه تا سه روز، قرارداد فسخ شده و خسارت انفساخ اعمال می گردد.
نکات مربوط به مدارک و کارمزدها:
- برای افراد حقیقی کپی شناسنامه و کارت ملی به همراه فرم درخواست کد مشتری لازم است.
- برای اشخاص حقوقی علاوه بر مدارک فوق، کپی روزنامه رسمی، لیست اعضای هیئت مدیره و سهامداران (با سهم بالای 10 درصد) و شماره حساب جاری لازم است.
- کارمزدها شامل 0.18 درصد ارزش معامله برای کارگزار، 0.06 درصد برای شرکت بورس کالا و 0.04 درصد برای سازمان بورس و اوراق بهادار است.
نکات اجرایی:
- پرداخت ها باید از حساب خریدار انجام شود و نام وی روی رسید های بانکی درج شود.
- هرگونه اشتباه در درج اطلاعات با مسئولیت خریدار است.
- قوانین و مقررات بورس باید پیش از ثبت سفارش مطالعه شود.
مراحل خرید آهن و میلگرد از بورس کالا
برای خرید میلگرد از بورس کالا، لازم است تا مراحل مشخص و قوانین خاصی را دنبال کنید. در ادامه این مراحل را آورده ایم:
مرحله اول: انتخاب کارگزار
اولین قدم در خرید میلگرد، انتخاب یک کارگزار معتبر است. کارگزاران بورس کالا از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار تأیید شده و مسئولیت انجام تمامی امور مربوط به خرید و فروش را بر عهده دارند. به عبارت دیگر شما نمی توانید به شکل مستقیم در بورس خرید و فروش کنید.
مرحله دوم: دریافت کد مشتری
پس از انتخاب کارگزار، باید از طریق او اقدام به دریافت کد مشتری کنید. این کد برای فعالیت در بازار بورس کالا ضروری است و به هر فرد یا شرکت اختصاصی داده می شود. برای دریافت کد، مدارک شناسایی و فرم های لازم باید به کارگزار ارائه شود.
مرحله سوم: تکمیل فرم درخواست خرید
پس از دریافت کد مشتری، باید فرم درخواست خرید را تکمیل کنید. در این فرم، نوع کالا، تولید کننده و حداکثر قیمت خرید تعیین می شود. این اطلاعات برای ایجاد یک سفارش خریدِ دقیق، ضروری است.
مرحله چهارم: پیش پرداخت پرداخت
برای تضمین تعهدات خرید، لازم است 10 درصد از مبلغ خرید را به عنوان پیش پرداخت به حساب بورس واریز کنید. این مبلغ به عنوان تضمین انجام معامله در نظر گرفته می شود.
مرحله پنجم: بررسی و تایید سفارش
کارگزار پس از دریافت فرم خرید و پیش پرداخت، سفارش شما را بررسی کرده و در صورت تایید، برای خرید کالا اقدام می کند. در صورت وجود محدودیت یا عدم موجودی، کارگزار می تواند با تولید کنندگان رایزنی کند.
مرحله ششم: تسویه و دریافت حواله فروش
پس از خرید میلگرد و تایید آن، باید مبلغ باقی مانده به همراه کارمزدها را تا سه روز کاری پرداخت کنید. در این مرحله، حواله فروش، صادر شده و کالا به شما تحویل داده می شود.
مرحله هفتم: نهایی کردن معامله
پس از انجام تسویه، فرآیند حمل و تحویل کالا به آدرس مشخص شده توسط خریدار انجام می شود و معامله نهایی می شود.
با رعایت این مراحل، خرید میلگرد از بورس کالا به صورت قانونی و شفاف انجام خواهد شد و از نوسانات بازار آزاد به دور خواهید ماند.

مزایا و معایب خرید میلگرد از بورس
در ادامه با مزایا و معایب خرید میلگرد از بورس آشنا می شویم:
مزایا:
- قیمت شفاف و رقابتی: در بورس کالا، قیمت ها بر اساس عرضه و تقاضا مشخص می شود و شفاف هستند.
- حذف واسطه ها: با خرید از بورس، واسطه ها کنار گذاشته می شوند و این امر هزینه های اضافی را کاهش می دهد.
- ضمانت کیفیت کالا: کالاها تحت نظارت دقیق قرار دارند و کیفیت آن ها تضمین شده است.
- خرید آنلاین: در این روش امکان خرید اینترنتی و انجام معاملات بدون نیاز به حضور فیزیکی در بازارهای سنتی فراهم است.
- تضمین اصالت کالا: محصولات عرضه شده در بورس کالا از تولید کنندگان معتبر هستند.
- امکان مذاکره بر سر قیمت: در بورس کالا، امکان دریافت تخفیف یا توافق در مورد قیمت وجود دارد.
- تنوع تامین کنندگان: خرید از بورس کالا به خریداران این امکان را می دهد که از میان تامین کنندگان مختلف انتخاب کنند.
معایب:
- پیچیدگی فرآیند خرید: مراحل خرید از بورس کالا ممکن است برای افرادی که با فرآیند های اداری آشنا نیستند، زمان بر و پیچیده باشد.
- محدودیت در مقدار خرید: برخی از کارخانه ها محدودیت هایی در عرضه محصولات دارند.
- پیش پرداخت الزامی: برای خرید، لازم است پیش پرداخت واریز شود.
- مدت زمان ارسال طولانی: گاهی اوقات ممکن است تحویل میلگرد خریداری شده از بورس کالا تا چند هفته یا حتی ماه ها طول بکشد.
- عدم امکان بازگشت محصول: در صورت بروز مشکل یا عدم تطابق محصول با نیاز خریدار، بازگشت محصول ممکن نیست.
خلاصه مقاله
خرید آهن و میلگرد از بورس کالا به واسطه شفافیت قیمت، حذف واسطه ها و تضمین کیفیت کالا برای خریداران مقرون به صرفه است. فرایند خرید شامل انتخاب کارگزار، دریافت کد مشتری، پیش پرداخت و تسویه حساب می شود. با این حال، پیچیدگی مراحل خرید، محدودیت در مقدار خرید و طولانی بودن زمان تحویل از معایب این روش است.


