ناوهای هواپیمابر نیروی دریایی آمریکا نمادی از قدرت دریایی این کشور و در عین‌حال قدرتمندترین ناوهای جهان هستند. مجله «نشنال اینترست» در گزارشی می‌گوید، مجموع مساحت عرشه 11 ناو هواپیمابر هسته‌ای نیروی دریایی آمریکا، بیش از دو برابر مساحت عرشه ناوگان‌های دریایی دیگر است.
به گزارش فارس؛ با این حال، هزینه نگهداری این ناوها و همچنین ساخت و به آب‌اندازی آنها بسیار گزاف است. به عنوان مثال ساخت ناو هواپیمابر «یواساس جرالد فورد» برای نیروی دریایی آمریکا 13.3 میلیارد دلار هزینه در برداشته است.نکته قابل توجه اینکه نیروی دریایی آمریکا برای خلاص شدن از ناوهای هواپیمابر از رده‌خارج خود آنها را به قیمت یک سنت به شرکت‌های بازیافت فروخته است.
ناوهای هواپیمابری که یک سنت فروخته شدند
نشنال اینترست می‌گوید: ابتدا نظر بر این بود، ناوهای هواپیمابر از رده‌خارج به موزه منتقل و در آنجا نگهداری شوند، اما استفاده از موادی چون آزبست و سایر مواد سمی در آنها، هم هزینه نگهداری آنها را بالا می‌برد و هم خطراتی برای محیط‌زیست ایجاد می‌کند.این شامل به شکلی ویژه ناوهای هواپیمابر «نیمیتز» می‌شود که اگرچه پیش از موعود مقرر از رده‌خارج می‌شوند، اما مواد سمی به کار رفته در آنها بسیار زیاد است. از جنگ جهانی دوم، پایگاه‌های هوایی شناور یا همان ناوهای هواپیمابر غول‌پیکر قدرت دریایی آمریکا بوده‌اند. قدرت و توانمندی‌های این ناوها یکی از نمادهای اقتدار آمریکا در تاریخ معاصر بوده است.لذا جای تعجب نیست که ساخت این ناوهای هواپیمابر بسیار هزینه‌بر باشد.
با در نظر گرفتن این هزینه‌ها واقعا جای تعجب است که نیروی دریایی آمریکا چگونه برخی از ناوهای هواپیمابر از رده‌خارج خود را به قیمت یک سنت به فروش می‌رساند.فرماندهی سامانه‌های دریایی آمریکا در سال 2021 فاش کرد، با فروش ناوهای هواپیمابر «یواساس کیتی هاوک» و «یواساس جان‌اف‌کندی» به قیمت هر کدام یک سنت به شرکت بین‌المللی «کشتی‌برکینگ ال‌سی‌تی» مستقر در تگزاس موافقت کرده است.
سال‌ها قبل از آن، در سال 2014 نیز نیروی دریایی آمریکا به یک شرکت کشتی‌سازی 3 میلیارد دلار پرداخت کرده بود تا کشتی USS Constellation را تفکیک و بازیافت کند.از آنجایی که عملیات یدک‌کشی، تفکیک و بازیافت کشتی‌ها عملیاتی بسیار پیچیده و هزینه‌بری است، نیروی دریایی آمریکا این قرارداد را معامله‌ای خوب و منصفانه توصیف کرده و بر این باور بود، انتقال این ناو هواپیمابر به موزه نیروی دریایی آمریکا و نگهداری از آن در آنجا برایش هزینه بیشتری خواهد داشت.
یک سال قبل از آن، در سال 2013 نیروی دریایی آمریکا با فروش ناو هواپیمابر USS Saratoga به قیمت یک سنت به شرکت «ایسکو مارین» موافقت کرده بود.صرف‌نظر از هزینه، نگرانی‌های زیست محیطی بسیاری درباره نگهداری ناوهای از رده‌خارج در موزه‌ها وجود دارد. ناوهایی که به دوران جنگ جهانی دوم و جنگ سرد بازمی‌گردند، بسیار سمی هستند، چون در ساخت آنها از آزبست به‌عنوان عایق‌کاری به شکل گسترده استفاده شده است.
کشتی‌ها چگونه تفکیک و برچیده می‌شوند؟
شرکت‌هایی وجود دارند که در تفکیک کشتی‌ها، از جمله زیردریایی‌ها یا ناوهای نیروی دریایی ارتش تخصص دارند. آنها این کشتی‌ها را تفکیک می‌کنند تا بتوانند، از قطعات آنها به عنوان قطعات یدکی یا آهن قراضه استفاده کنند.به طور کلی، طول عمر مورد انتظار کشتی‌های مدرن بدون احتساب خوردگی و فرسودگی فلزات 30 سال است. برچیدن کشتی امکان بازیافت قطعات آن را فراهم می‌کند، به ویژه آهن مورد استفاده در آن هاکه ذوب شده و احتمالاً به محصولات جدید تبدیل می‌شود.
این امر باعث کاهش تقاضا در بازار سنگ‌آهن و کاهش مصرف انرژی در فرآیند فولادسازی می‌شود. تجهیزات موجود در ناوها نیز قابل استفاده مجدد هستند.درحالی که تفکیک کشتی‌ها امری رایج و متداول است، اما جزو خطرناک‌ترین مشاغل دنیاست و نیاز به نیروی انسانی زیادی دارد. در سال 2012 تقریباً 1.250 کشتی در دنیا با میانگین سنی 26 سال تفکیک شدند. در سال 2013 تعداد کل کشتی‌های تفکیک‌شده 29،052 هزار تُن بود که 92 درصد آنها در آسیا تفکیک شدند.
هند، بنگلادش، چین و پاکستان بیشترین سهم بازار تفکیک کشتی‌ها را در اختیار دارند و مراکز جهانی این صنعت محسوب می‌شوند. Chittagong Shipping Brickyard در بنگلادش، Alang در هند و Gadani در پاکستان بزرگترین قبرستان‌های کشتی‌ها در جهان هستند.
در حوضچه‌های تفکیک کشتی‌های هند، بنگلادش، چین و پاکستان 22.500 نفر مشغول به کار هستند و این جدای از هزاران شغل غیرمستقیمی است که این صنعت ایجاد می‌کند. در بنگلادش، فولاد بازیافتی 20 درصد و در هند حدود 10 درصد نیاز کشور به فولاد را تأمین می‌کند.یکی از جایگزین‌های تفکیک کشتی‌ها ایجاد صخره‌های مصنوعی از آنها بعد از جداسازی مواد خطرناک از آنهاست که کار بسیار سخت و دشواری است که کشورها کمتر به آن روی می‌آورند.
