صبحی آفتابی در ۲۹ مه ۲۰۲۳؛ خوان لاپورتا در نوکمپ «اولین آجر» را گذاشت کپسول زمان زیر چمن دفن شد و عکس‌های یادگاری با چهره‌های خندان ثبت شد. او با لبخند گفت: «از ۱۹۵۷ نوکمپ خانه و مایه افتخار ما بوده و باید همین‌طور بماند. اسپاتیفای نوکمپ جدید رویای جمعی کاتالان‌هاست و میراثی برای فرزندان‌مان. حالا باید دوران ساخت‌وساز را طی کنیم و وقتی برگشتیم قوی‌تر از همیشه خواهیم بود؛ هم‌زمان با صدوبیستوپنجمین سال باشگاه در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۴.»
بیش از ۱۰ ماه پس از نخستین ضرب‌الاجل از دست‌رفته ورزشگاه هنوز آماده بازگشایی نیست. همین یکی از دو دلیل انتقال بازی والنسیا به ورزشگاه کوچک «یوهان کرایف» است؛ دیگری کنسرت پست مالون در مونتژوئیک بود که امکان میزبانی در آن‌جا را از بین برد.
امید تازه و رأی اعتماد به «اسپای بارسا»
لاپورتا مجمع عمومی ۱۷ اکتبر ۲۰۲۱ را «یکی از مهم‌ترین مجامع تاریخ باشگاه» خواند. او از «نابسامانی‌های جدی» دوران پیشین گفت و حساب‌های بر جای مانده از ژوزپ ماریا بارتومئو را «بدترین در تاریخ بارسا» توصیف کرد. راهکار فوری: بازتأمین مالی و مذاکره مجدد دستمزدها؛ راهکار ساختاری: تکمیل پروژه «اسپای بارسا» با محوریت بازآفرینی نوکمپ و محوطه پیرامون.
۱۹ دسامبر ۲۰۲۲ اعضا با اکثریت قاطع به پروژه ۱.۵ میلیارد یورویی رأی مثبت دادند. لاپورتا همان زمان گفت: «وقتی ماکت‌های نوکمپ و سالن جدید را می‌بینم سرشار از هیجان می‌شوم؛ این یک گام رو به جلو در زندگی ماست.»
پیمانکار «زمان کوتاه و بهترین قیمت»
چهار ماه بعد شورای شهر مجوز آغاز کار از ژوئن ۲۰۲۲ را صادر کرد: تمرکز بر طبقات دوم و سوم فناوری محوطه بیرونی و برنامه‌ریزی شهری. باشگاه وعده داد مناقصه زودتر از موعد باز و تا اکتبر تعیین تکلیف شود؛ اما ۹ ژانویه ۲۰۲۳ بود که «لیمک» ترکیه به‌عنوان پیمانکار معرفی شد. الِنا فورت نایب‌رئیس گفت: «می‌خواهیم نوکمپ در کوتاه‌ترین زمان و بهترین قیمت ساخته شود و این شرکت می‌تواند چنین کاری را انجام دهد. کار از ژوئن ۲۰۲۳ شروع می‌شود و پیش از صدوبیستوپنجمین سالگرد برمی‌گردیم. سرعت ساخت یعنی کمترین آسیب اقتصادی.»
از تقویم ایده‌آل تا تأخیرهای پی‌درپی
نقشه راه: فصل ۲۴-۲۰۲۳ بارسا در المپیک مونتژوئیک بازی می‌کند؛ بازگشت به نوکمپ برای جشن صدوبیستوپنجمین سال در نوامبر ۲۰۲۴ با ظرفیت اولیه ۶۲هزار نفر؛ فاز نهایی تا تابستان ۲۰۲۶ برای رسیدن به ۱۰۵هزار نفر. اما تابستان ۲۰۲۴ روشن شد که لیمک عقب است و عملاً امیدی به جشن بازگشت نبود. منتقدان به تجربه محدود لیمک در ساخت ورزشگاه (مرسین آره‌نای ۲۵هزار نفری) و خروج معماران و مشاوران آغازگر پروژه در دوره بارتومئو اشاره کردند.
فورت با خوش‌بینی از «بازگشت تا پایان سال» گفت؛ ژانویه ۲۰۲۵ این وعده به «پایان فصل» تغییر کرد و همین هم محقق نشد.
«جام خوان گامپر» و یک چرخش ناگهانی
باشگاه ابتدا اعلام کرد بازی جام خوان گامپر مقابل کومو ۱۰ اوت با ظرفیت ۲۷هزار نفر در نوکمپ برگزار می‌شود و شعار «برگشتیم» را هم پخش کرد؛ اما ۱۸ جولای خبر داد مسابقه به ورزشگاه یوهان کرایف منتقل می‌شود. استناد رسمی: «با توجه به مقیاس کارهای انجام‌شده امکان تکمیل تشریفات لازم برای اخذ مجوز اولیه طبق «آیین‌نامه مداخله شهرداری در پروژه‌های ساختمانی» فراهم نشد. با وجود تلاش برای بازگشایی تدریجی بخش‌به‌بخش قادر به احراز تمام شروط نبودیم.»
باشگاه وعده داد با شورای شهر و نهادهای ذی‌ربط برای تکمیل الزامات همکاری می‌کند و تأخیر فعلی «برنامه بازپرداخت بدهی‌های اسپای بارسا» را تغییر نمی‌دهد.
هزینه‌های پنهان دوری از خانه
فورت در ژانویه ۲۰۲۳ گفته بود لیمک «تضمین‌های زمانی» داده و «سقف قیمت غیرقابل‌عبور» را پذیرفته است. با این همه خودِ دوری از نوکمپ گران تمام شد: بازی در مونتژوئیک فقط در فصل ۲۴-۲۰۲۳ حدود ۹۰ میلیون یورو از درآمدهای تجاری و روز مسابقه کم کرد؛ برآوردها می‌گویند این عدد در ادامه حتی دو برابر شده است. از سوی دیگر حق نام‌گذاری اسپاتیفای وقتی ورزشگاه کاملاً باز باشد به‌طور کامل (۲۰ میلیون یورو در سال) پرداخت می‌شود؛ فصل قبل درهای بسته تنها ۵ میلیون یورو نصیب بارسا کرد.
فروش صندلی‌های VIP هم چون هنوز نصب نشده در بودجه قابل درج نبود.
مقصر کیست؟
روزنامه «آرا» مدعی شد اولویت‌دادن باشگاه به تکمیل زودترِ بخش VIP خود باعث بخشی از تأخیرها شده؛ در کنار بروکراسی شهری شکایت‌های ساکنان و حتی پیامدهای جنگ روسیه-اوکراین بر قیمت و دسترس‌پذیری مصالح. لاپورتا اما با وجود بند جریمه روزانه یک‌میلیون یورو برای هر روز تأخیر از نشانه‌رفتن مستقیمِ لیمک پرهیز کرده: «امیدوارم کار به مطالبه جریمه نرسد. درست است که تأخیرهایی در برخی فازها بوده اما در پروژه‌ای با این مقیاس طبیعی است. ما هم می‌خواهیم کار تمام شود نه این‌که دنبال جریمه باشیم. شرکت لیمک بسیار باانگیزه است؛ همه در یک قایقیم مثل یک خانواده و هر دو هفته جلسه می‌گذاریم. خودِ مالک مدیرعامل (دخترش) و بچه‌هایش که در شرکت کار می‌کنند می‌آیند. آن‌ها می‌دانند جریمه‌ها جمع شده اما مطمئن هستند اگر به اهداف برسیم مذاکره می‌شود. مسئله‌ای نخواهد بود؛ هدف تکمیل کار با کیفیت و ایمنی مطلوب است.»
پست مالون و معضل میزبانی
نتیجه فعلی؟ بارسا افتتاحیه فصل ۲۶-۲۰۲۵ لیگ قهرمانان و همچنین اولین بازی خانگی لیگ را در نوکمپ برگزار نمی‌کند و حتی مونتژوئیک هم برای بازی یکشنبه در دسترس نیست چون جمعه همان‌جا کنسرت پست مالون برگزار شد! بنابراین با یک استثنا در مقررات لالیگا (حداقل ظرفیت ۸هزار نفر) دیدار برابر والنسیا در ورزشگاه ۶هزارنفری یوهان کرایف برگزار می‌شود؛ VAR هم «در لحظه آخر» نصب شده تا الزامات فنی برآورده شود.
تقویم فشرده قوانین یوفا و عدم قطعیت
قرارداد اجاره مونتژوئیک تا فوریه برقرار است و خوش‌بختانه تا آن زمان کنسرت دیگری برنامه‌ریزی نشده. با این حال فورت حتی درباره آماده‌شدن نوکمپ با ظرفیت محدود برای بازی خانگی بعدی برابر ختافه در ۲۱ سپتامبر هم مطمئن نیست. حیاتی‌تر از آن ضرورت باز بودن ورزشگاه برای میزبانی رئال سوسیه‌داد در ۲۸ سپتامبر است؛ زیرا طبق مقررات یوفا باشگاه فقط زمانی می‌تواند در رقابت‌های اروپایی از یک ورزشگاه استفاده کند که پیش‌تر حداقل یک بازی خانگی رسمی در همان محل انجام داده باشد و بارسا مشتاق است دیدار یکم اکتبر لیگ قهرمانان برابر پاری‌سن‌ژرمن را در نوکمپ برگزار کند. حتی این هدف هم ممکن است غیرواقع‌بینانه باشد؛ چون بازی سوسیه‌داد می‌تواند با آتش‌بازی‌های جشن «لا مرسه» در مونتژوئیک تداخل پیدا کند.
فورت این روزها دیگر وعده نمی‌دهد: «نمی‌توانم تضمین کنم مقابل ختافه در نوکمپ هستیم. امیدواریم مجوز بگیریم و هرچه زودتر برسیم. کار می‌کنیم تا از اول اکتبر در نیکمپ شروع کنیم.»
جمع‌بندی: رویای جمعی کابوس شخصی
دو سال پس از آن صبح آفتابی و دفن کپسول زمان ساخت‌وساز همچنان ادامه دارد. رویای جمعی هواداران برای نوکمپِ نو فعلاً برای لاپورتا به کابوسی مدیریتی تبدیل شده؛ و به‌جای منبع افتخار به دلیلی تازه برای نگرانی‌های ورزشی و مالی باشگاهی بدل شده که همین حالا هم زیر فشار تعهدات اقتصادی و محدودیت‌های ثبت بازیکن نفس می‌کشد. آیا «زمان ژابی» و نتایج داخل زمین می‌تواند بر «زمان پروژه» غلبه کند؟ پاسخ مثل تاریخ بازگشت به خانه هنوز نامعلوم است.
